Historische edities naar Sporterfgoed NOC*NSF
vrijdag 31 maart 2023
De Stichting Sportonderscheidingen draagt haar unieke, museale collectie met de historische edities van de Nationale Sportmedaille NOC*NSF en het Nationale Vijfkampkruis NOC*NSF over aan de Collectie Sporterfgoed van NOC*NSF.
De Nationale Sportmedaille NOC*NSF werd in 1913, als een van de eerste handelingen van het in 1912 opgerichte Nederlandsch Olympisch Comité (NOC), ingesteld als de Medaille voor Alzijdige Vaardigheid. Vervolgens werd deze in 1959 overgedragen aan de Nederlandse Sportfederatie (NSF), in 1988 overgedragen aan de Stichting Sportonderscheidingen en, mede naar aanleiding van de fusie van NOC en NSF tot NOC*NSF, in 2006 hernoemd tot Nationale Sportmedaille NOC*NSF.
Het Nationale Vijfkampkruis NOC*NSF werd in 1931 door het NOC ingesteld als het Militaire Vijfkampkruis en met terugwerkende kracht vanaf 1916 toegekend, in 1935 hernoemd tot Nationale Vijfkampkruis, in 1959 overgedragen aan de dat jaar opgerichte NSF, en in 1962 overgedragen aan de dat jaar door de oud-voorzitter van het NOC, generaal Charles Pahud de Mortanges, opgerichte (rechtsvoorganger van de) Stichting Sportonderscheidingen.
De afgelopen 100 jaar hebben >50.000 deelnemers, bijna altijd militairen, geprobeerd om deze onderscheidingen voor fysieke prestaties te behalen en zijn deze >17.500 maal verleend. Met name in de jaren 60, 70 en 80 namen >1.000 militairen per jaar deel aan de Nationale Sporttest, destijds de Vaardigheidsproeven NSF, die sindsdien nauwelijks zijn veranderd. Geslaagden van alle leeftijden kunnen dus over de generaties heen even trots zijn op hun prestaties.
Nu de toekomst van de Nationale Sportmedaille en het Nationale Vijfkampkruis wordt geborgd bij Defensie (klik hier), wordt deze unieke historische collectie overgedragen aan de Collectie Sporterfgoed van NOC*NSF in Papendal. Klik op de afbeeldingen voor vergrote weergaves:
- 1913-1931: Medaille voor Alzijdige Vaardigheid NOC I (41 mm):
- 1932-1959: Medaille voor Alzijdige Vaardigheid NOC II (huidig formaat: 34 mm):
- 1960-2005: Medaille voor Alzijdige Vaardigheid NSF:
- sinds 2006: Nationale Sportmedaille NOC*NSF:
- 1916-1934: Militaire Vijfkampkruis NOC; 1935-1936: Nationale Vijfkampkruis NOC I; 1937-1959: Nationale Vijfkampkruis NOC II; 1960-2005: Nationale Vijfkampkruis NSF; sinds 2006: drie edities van het Nationale Vijfkampkruis NOC*NSF (voor resp. prestaties in de Militaire Vijfkamp, de Moderne Vijfkamp en de Olympische Moderne Vijfkamp):
Beide onderscheidingen destijds zijn ontworpen door Koninklijke Begeer en daar ook sinds de instelling geslagen. Verder is de Nationale Sportmedaille NOC*NSF nauw verwant aan de Erepenning NOC (thans NOC*NSF). Deze werd in 1932 ingesteld gelijk aan de Medaille voor Alzijdige Vaardigheid NOC uit 1913 - echter als legpenning van 60 mm met de randtekst Nederlandsch Olympisch Comité, in plaats van als draagmedaille met de randtekst Voor Alzijdige Vaardigheid:
Klik hier voor de geschiedenis van beide onderscheidingen en hier voor de geschiedenis van de vijfkamp. Klik hier voor de eregalerij voor de Nationale Sportmedaille NOC*NSF (teruggaand tot 1913) en hier voor de eregalerij voor het Nationale Vijfkampkruis NOC*NSF (teruggaand tot 1916).
Anneke van Zanen, voorzitter NOC*NSF: 'NOC*NSF en de Stichting Sportonderscheidingen hebben met trots meer dan een eeuw de verantwoordelijkheid voor deze twee sportonderscheidingen gedragen. In die periode hebben we samen met Defensie een prachtige traditie opgebouwd. De waarde van sport staat voor ons allen hoog in het vaandel. We dragen deze onderscheidingen dan ook in het volste vertrouwen over aan Defensie en daarmee aan de Nederlandse Staat. Militair én sportief erfgoed wordt op deze wijze veiliggesteld en ondergebracht bij een instituut dat onderscheidingen het respect toekent dat ze verdienen'.
